Yazın en sıcak günlerinden biri… 18 Ağustos Pazartesi, öğle sıcağı bastırmış. Kavurucu güneşin altında adeta bir fırına dönmüş arabanıza biniyorsunuz, bir an önce serinlemek için klimayı sonuna kadar açıyorsunuz ve… o da ne? Havalandırma kanallarından yüzünüze, dışarıdaki havadan farksız, adeta bir fön makinesi gibi sıcak hava üflüyor. Bu, her sürücünün en büyük kabuslarından biridir ve genellikle akla hemen pahalı onarımlar gelir.
Ancak paniğe kapılmadan önce, bu bir “ilk yardım” rehberidir. Aracınızın klimasının soğutmamasının ardında, bazen sizin bile kolayca kontrol edip çözebileceğiniz basit sebepler yatıyor olabilir. Gelin, bir ustaya gitmeden önce bu can sıkıcı sorunun olası nedenlerini birlikte teşhis edelim.
Teşhise Başlamadan Önce: Kendi Kendinize Soracağınız Basit Sorular
Teknik arızalara dalmadan önce, sorunu doğru gözlemlemek, teşhisin yarısıdır. Bir tamirciye gittiğinizde “klima soğutmuyor” demek yerine, daha detaylı bilgi vermek, sorunun çok daha hızlı ve doğru bulunmasını sağlar. Klimayı açtığınızda kendinize şu soruları sorun:
Soğutma Hiç mi Yok, Yoksa Sadece Yetersiz mi?
Eğer içeriye eskisi kadar olmasa da bir miktar serinlik geliyorsa, bu genellikle sistemde soğutucu akışkanın (gazın) azaldığına veya hava akışında bir sorun olduğuna işaret eder. Eğer hiç serinlik yoksa ve sadece sıcak hava geliyorsa, sorun kompresör veya elektriksel bir arıza gibi daha ciddi olabilir.
“A/C” Düğmesi Gerçekten Açık mı?
Kulağa çok basit gelse de, bazen en doğru çözüm en basit olanıdır. Sizden önce araca binen bir yolcu veya siz, yanlışlıkla A/C düğmesini kapatmış olabilirsiniz. Bu düğme, klima kompresörünü devreye sokan anahtardır. Işığının yandığından emin olun.
Fan Çalışıyor mu? Havanın Üfleme Şiddeti Normal mi?
Fan ayarını sona getirdiğinizde içeriye güçlü bir hava akışı geliyor mu? Eğer fan hiç çalışmıyorsa veya çok zayıf üflüyorsa, probleminiz “soğutma” sisteminde değil, havalandırma fanı veya polen filtresi gibi “hava akışı” sistemindedir.
En Yaygın Klima Arızaları ve Çözümleri (Evde Kontrol Edebilecekleriniz)
Sorun yukarıdaki basit kontrollerle çözülmediyse, şimdi en sık karşılaşılan ve bazılarını kendinizin bile teşhis edebileceği arızalara göz atma zamanı. Ucuza çözülebilecek sorunlarla başlayalım.
1. Kirli veya Tıkanmış Polen Filtresi
Klimanızın yetersiz soğutmasının en yaygın ve en ucuz çözümlü sebebi budur. Polen filtresi (kabin hava filtresi), dışarıdan gelen havadaki tozu, yaprakları ve kiri süzerek içeriye temiz hava girmesini sağlar. Ancak bu filtre zamanla tıkanır ve hava akışını ciddi şekilde engeller. Soğutma sisteminiz kusursuz çalışsa bile, içeriye yeterli soğuk hava giremediği için klimanızın performansı çok düşük hissedilir. Çoğu araçta torpido gözünün arkasında bulunan bu filtreyi değiştirmek, genellikle kendinizin yapabileceği basit bir işlemdir.
2. Soğutucu Akışkan (Klima Gazı) Seviyesinin Düşük Olması
Halk arasında en bilinen sebep budur. Ancak burada doğru bilinen bir yanlış var: “Klima gazı” aslında yakıt gibi biten veya tüketilen bir şey değildir. Eğer sistemdeki gaz seviyesi düşükse, bu sistemde mutlaka bir kaçak olduğu anlamına gelir. Sadece gaz bastırmak, delik bir kovaya su doldurmak gibidir; bir süre sonra tekrar boşalacaktır. Bu işlem profesyonel bir servis gerektirir ve doğru olan, önce sisteme UV (ultraviyole) boya içeren bir gaz basılarak kaçağın yerinin tespit edilmesi ve onarılması, ardından sistemin yeniden doldurulmasıdır.
3. Radyatör ve Kondenser Yüzeylerinin Tıkanması
Aracınızın en önünde, genellikle ana radyatörün önünde duran petekli parça, klima radyatörü olarak da bilinen “kondenserdir”. Görevi, sistemdeki sıcak gazın ısısını dışarı atarak soğumasını sağlamaktır. Zamanla bu peteklerin yüzeyi sinek, böcek, çamur ve yol kiriyle kaplanarak hava alamaz hale gelebilir. Bu durum, özellikle dur-kalk trafikte klimanın veriminin düşmesine neden olur. Aracınızın önüne gidip bu yüzeyi gözle kontrol edebilir ve eğer çok kirliyse, peteklere zarar vermeyecek şekilde, düşük tazyikli su ile dikkatlice temizleyebilirsiniz.
Usta Eli Gerektiren Daha Ciddi Sorunlar
Eğer yukarıdaki basit kontroller ve çözümler işe yaramadıysa, sorununuz muhtemelen daha ciddi, mekanik veya elektriksel bir arızadır ve mutlaka bir klima uzmanı tarafından görülmesi gerekir.
4. Klima Kompresörü Arızası
Kompresör, klima sisteminin “kalbi”dir ve gazı sistem içinde dolaştırır. A/C düğmesine bastığınızda kaputun altından gelen o belirgin “tık” sesi, kompresörün kavramasının (debriyajının) devreye girdiğinin işaretidir. Eğer bu sesi duymuyorsanız, sorun kavramada, kompresörün kendisinde veya onu çalıştıran V kayışında olabilir. Bu, genellikle en masraflı arızalardan biridir.
5. Elektriksel Sorunlar (Sigorta, Röle, Basınç Sensörü)
Bazen sorun tamamen elektrikseldir. Atmış bir sigorta, bozulmuş bir röle veya sistemdeki basıncı ölçerek kompresörün çalışmasına izin veren bir basınç müşirinin (sensör) arızalanması, sistemin tamamen devre dışı kalmasına neden olabilir. Bu, bir oto elektrikçisinin kolayca teşhis edebileceği bir sorundur.
6. Soğutma Fanı (Radyatör Fanı) Arızası
Eğer klimanız otoyolda giderken gayet iyi soğutuyor ama şehir içinde, dur-kalk trafikte sıcak üflemeye başlıyorsa, baş şüpheli radyatör fanınızdır. Araç dururken kondenserin üzerinden yeterli hava akışını sağlayan bu fan çalışmadığında, sistem ısınır ve soğutmayı keser.
Son Söz
Aracınızın klimasının soğutmamasının birçok nedeni olabilir. Ancak gördüğünüz gibi, her zaman en kötü ve en pahalı senaryoyu düşünmenize gerek yok. Sorun, bazen sadece birkaç yüz liralık bir polen filtresi kadar basit olabilir. Bu rehberdeki adımları izleyerek sorunu kendiniz teşhis edebilir ve belki de kolayca çözebilirsiniz. Unutmayın, serin bir yolculuk, genellikle basit bir bakımla başlar.